[P] Przewodnik po Terminach Malarskich

„Na końcu, jak się już uporam z tym nowym tematem, na pewno będzie passe-partout[3], ale wcześniej wszystko inne: paleta[1] (ciekawe, że najpierw w takich sytuacjach myślę o palecie), papier[2], bo muszę wcześniej zrobić szkice, podobrazie[10], na nim płótno[9] (ostatnio udało mi się kupić bardzo dobre płótno). Potem jadę w plener[8]. Właśnie to jest dla mnie prawdziwą malarską perspektywą[5]. Mam taki plan[7]: Po drodze znów porzucę pointylizm[12], postimpresjonizm[14] i postmodernizm[15], ponieważ sam chcę wymyślić nowy kierunek w sztuce. Obraz będzie miał pendant[4]. Zacznę uczciwie: od podmalówek. Pędzle[6] zabiorę akurat do samych podmalówek[11]. Na nic więcej nie będzie czasu. Nie namaluję polichromii[13], ale znów ustalę jakieś proporcje[16]”.

1. Paleta
👉 Płytka z drewna, porcelany, blachy lub kamienia, służąca do mieszania i rozrabiania farb.

2. Papier
👉 Materiał celulozowy do pisania i rysowania, wynaleziony w Chinach ok. 105 r. n.e. Początkowo tworzony z łyka roślin, później ze szmat. Od VIII wieku znany w świecie arabskim, od XII w Europie. W XIX wieku rozpowszechniono papier drzewny, a do dokumentów szczególnej wagi stosowano papier bezdrzewny. W sztuce używano m.in. . papieru żeberkowego, welinowego, japońskiego czy kredowego. Format i gramatura określają jego rozmiar i ciężar.

3. Passe-partout
👉 Tekturowa oprawa z wyciętym otworem, chroniąca i zdobiąca rysunek lub malowidło na papierze.

4. Pendant
👉 Dzieło będące kompozycyjnym odpowiednikiem innego. W malarstwie to dwa obrazy o podobnym temacie, rozmiarze i kolorystyce, przeznaczone do wspólnej ekspozycji.

5. Perspektywa malarska
👉 Umiejętność ukazywania trójwymiarowości na płaskiej powierzchni obrazu.

6. Pędzel
👉 Podstawowe narzędzie malarza, wykonane z włosia naturalnego lub syntetycznego. Może być okrągły, płaski, wachlarzowaty, zakończony szpicem lub tępo.

7. Plan
👉 Fragment przestrzeni widziany bezpośrednio lub na obrazie, obejmujący osoby i przedmioty. Kompozycja wieloplanowa powstaje, gdy kilka planów nakłada się na siebie.

8. Plener
👉 Malowanie krajobrazu bezpośrednio z natury w otwartej przestrzeni albo zorganizowane warsztaty twórcze w określonym miejscu.

9. Płótno
👉 Lniana, konopna lub bawełniana tkanina o splocie płóciennym, używana od wieków jako podłoże malarskie.

10. Podobrazie, podłoże malarskie
👉 Materiał, na którym powstaje malowidło: papier, płótno, drewno, metal, szkło czy kamień. Zwykle pokryty zaprawą izolującą warstwę farby od podłoża.

11. Podmalówka
👉 Pierwsza, jednolita warstwa farby na całym podobraziu, nadająca obrazowi głębszą tonację barwną.

12. Pointylizm
👉 Technika malarska polegająca na równomiernym nakładaniu drobnych punktów czystego koloru, które z oddali stapiają się w jednolitą całość.

13. Polichromia
👉 Wielobarwne malowidło zdobiące ściany, stropy i sklepienia budowli.

14. Postimpresjonizm
👉 Zjawiska w sztuce francuskiej ok. 1885–1905, kontynuujące impresjonizm, lecz w nowych odmianach. Odrzucono perspektywę i światłocień, budując przestrzeń poprzez kolor. Kierunek stał się punktem wyjścia dla twórczości Cézanne’a.

15. Postmodernizm
👉 Zjawiska w sztuce i kulturze ostatniej ćwierci XX wieku, rozumiane jako sprzeciw wobec awangardowej utopii. Posługuje się parodią, pastiszem, paradoksem i dowolnością form. Obejmuje m.in. nowy klasycyzm, historyzm i neokonstruktywizm.

16. Proporcje
👉 Termin odnoszący się do harmonii kompozycji. W obrazach nieprzedstawiających oznacza równowagę form, w przedstawiających — właściwe relacje między postaciami i przedmiotami. Dobre proporcje tworzą poczucie wizualnej harmonii.

---